วันที่ 13 ธันวาคม 2568 กระแสข่าวที่คนไทยค้นหากันถล่มทลาย หนีไม่พ้นประกาศจาก ราชกิจจานุเบกษา เรื่องทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม “คืนฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์” ให้แก่ “ท่านหญิงศรีสว่างวงศ์ บุญจิตราดุลย์” ให้กลับเป็น หม่อมเจ้าศรีสว่างวงศ์ ยุคล อีกครั้ง พร้อมพระราชทาน เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายใน ชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ และ เหรียญรัตนาภรณ์ ชั้นที่ 3 โดยให้มีผล “ตั้งแต่วันที่ 7 ธันวาคม 2568”
เกิดอะไรขึ้นในประกาศครั้งนี้
ใจความสำคัญของประกาศคือ “การคืนฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์” ให้กลับมาใช้พระนาม/ฐานันดรศักดิ์เดิม โดยระบุว่าก่อนหน้านี้ได้มีการ “กราบถวายบังคมลาออกจากฐานันดรศักดิ์ฯ เพื่อทำการสมรส” และได้รับพระบรมราชานุญาตไว้แล้ว ก่อนจะมีพระบรมราชโองการให้คืนฐานันดรศักดิ์ในครั้งนี้
นอกจากนี้ ยังมีการพระราชทานเครื่องราชฯ และเหรียญรัตนาภรณ์ควบคู่ไปด้วย ซึ่งเป็นรายละเอียดที่ทำให้ประกาศฉบับนี้ถูกพูดถึงในวงกว้าง เพราะไม่ใช่แค่ “คืนยศ” แต่เป็นการกำหนดสถานะและเกียรติยศอย่างชัดเจนในเอกสารทางการ
ไทม์ไลน์ที่คนสนใจ: ลาออกเพื่อสมรส → คืนฐานันดรศักดิ์
ในรายงานข่าวหลายสำนัก มีการย้อนถึงจุดเริ่มต้นว่าเดิม “หม่อมเจ้าศรีสว่างวงศ์ ยุคล” เคยขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อทำการสมรส และได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตตั้งแต่ “วันที่ 20 ธันวาคม” แต่มี “ปี พ.ศ.” ที่สื่อบางแห่งระบุไม่ตรงกัน—บางแหล่งระบุ พ.ศ. 2521 ขณะที่อีกแหล่งระบุ พ.ศ. 2523
อย่างไรก็ตาม “แก่นของเรื่อง” ตรงกันทุกสำนัก คือการลาออกนั้นเกิดขึ้นเมื่อหลายสิบปีก่อน และการคืนฐานันดรศักดิ์ครั้งนี้ถูกมองว่าเป็นเหตุการณ์สำคัญในรอบหลายทศวรรษ (มีสื่อสรุปว่าเป็นช่วงเวลาราว 47 ปี)
ทำความเข้าใจคำว่า “คืนฐานันดรศักดิ์” แบบอ่านแล้วเคลียร์
คำว่า คืนฐานันดรศักดิ์ ในภาษาข่าวหมายถึง “คืนสถานะ/คำนำหน้าพระนามในชั้นพระราชวงศ์ตามที่ประกาศกำหนด” โดยประกาศครั้งนี้ชี้ชัดว่าให้ “ท่านหญิงศรีสว่างวงศ์ บุญจิตราดุลย์” กลับเป็น “หม่อมเจ้าศรีสว่างวงศ์ ยุคล” และกำหนดวันมีผลบังคับใช้ไว้ชัดเจน
จุดที่คนมักอ่านผ่านแต่สำคัญมาก คือ “การคืน” ในเอกสารทางการไม่ได้เป็นแค่ถ้อยคำสวย ๆ แต่คือการระบุสถานะในระบบราชการ/พิธีการ และเป็นบันทึกประวัติศาสตร์ทางเอกสารที่อ้างอิงได้ในอนาคต
“หม่อมเจ้า” คืออะไร ทำไมคนถึงให้ความสำคัญ
ตามนิยามพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน “หม่อมเจ้า” คือคำนำหน้านามของโอรสธิดาในพระองค์เจ้า (ชั้นพระบรมวงศ์) ซึ่งทำให้คำว่า “หม่อมเจ้า (ม.จ.)” เป็นฐานันดรศักดิ์ที่สังคมไทยคุ้นหูและใช้ในพิธีการอย่างเป็นทางการ
ดังนั้นเมื่อมีประกาศ “คืนฐานันดรศักดิ์” ให้กลับมาเป็น “หม่อมเจ้า” จึงไม่แปลกที่ประชาชนจะสนใจ เพราะเป็นเรื่องที่เชื่อมกับทั้งธรรมเนียมราชสำนัก ภาษาเรียกขานทางการ และความถูกต้องของเอกสารรัฐ
เครื่องราชฯ ที่ได้รับพระราชทาน: จุลจอมเกล้าฝ่ายใน และเหรียญรัตนาภรณ์
ประกาศระบุการพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า “ฝ่ายใน” ชั้น ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) ซึ่งเป็นชั้นหนึ่งในตระกูลเครื่องราชฯ จุลจอมเกล้า
ส่วน เหรียญรัตนาภรณ์ ชั้นที่ 3 เป็นเหรียญในระบบเหรียญรัตนาภรณ์ที่แบ่งเป็นชั้น และมีรายละเอียดลักษณะตามแต่ละชั้นไว้ชัดเจนในเอกสารอ้างอิงทั่วไป
พูดให้เข้าใจง่ายแบบบ้านกีฬา: “คืนฐานันดรศักดิ์” คือการยืนยันสถานะ ส่วน “พระราชทานเครื่องราชฯ/เหรียญ” คือการยืนยันเกียรติยศ—ประกาศนี้จึงถูกจับตาเป็นพิเศษ เพราะให้ภาพครบทั้ง ‘สถานะ’ และ ‘เกียรติ’ ในฉบับเดียว
ทำไมต้องมีบรรทัด “ทั้งนี้ ตั้งแต่วันที่ 7 ธันวาคม 2568”
หลายคนงงว่าทำไมประกาศเผยแพร่วันที่ 13 ธันวาคม แต่ให้มีผลตั้งแต่วันที่ 7 ธันวาคม—นี่เป็นรูปแบบที่พบได้ในประกาศทางการ คือ “วันประกาศเผยแพร่” อาจไม่เท่ากับ “วันมีผล” ซึ่งประกาศฉบับนี้ระบุวันมีผลไว้ชัดว่า 7 ธันวาคม 2568
สรุปคือ ถ้าใครอ้างอิงทางเอกสาร/พิธีการ จะต้องยึด “วันที่มีผล” ตามประกาศ ไม่ใช่แค่วันที่เห็นข่าวขึ้นฟีด
FAQ คำถามที่คนค้นหาบ่อย
Q: หลังประกาศนี้ ควรเรียกพระนามอย่างไร?
A: ตามที่ข่าวสรุปจากประกาศ ระบุให้ “ท่านหญิงศรีสว่างวงศ์ บุญจิตราดุลย์” กลับเป็น “หม่อมเจ้าศรีสว่างวงศ์ ยุคล”
Q: ทำไมบางสื่อบอกปี 2521 แต่บางสื่อบอก 2523?
A: พบความคลาดเคลื่อนในการรายงานปี พ.ศ. ระหว่างสำนักข่าว (บางแห่งระบุ 2521 บางแห่งระบุ 2523) แต่สาระหลักตรงกันว่า “ลาออกเพื่อสมรส” และปัจจุบันมีประกาศให้คืนฐานันดรศักดิ์
Q: ประกาศนี้อยู่ส่วนไหนของราชกิจจานุเบกษา?
A: หน้าค้นหาของราชกิจจานุเบกษาระบุรายการประกาศในวันที่ 13 ธ.ค. 2568 พร้อมข้อมูลเล่ม/ตอน/หน้าไว้ในรายการ
สรุป
ประกาศ “คืนฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์” ให้ หม่อมเจ้าศรีสว่างวงศ์ ยุคล คือข่าวที่ทั้ง “ชัด” และ “หนักแน่น” ในเชิงเอกสาร เพราะระบุครบตั้งแต่ที่มา (ลาออกเพื่อสมรสในอดีต) ไปจนถึงผลทางสถานะ (คืนฐานันดรศักดิ์) และเกียรติยศ (พระราชทานเครื่องราชฯ และเหรียญรัตนาภรณ์) พร้อมกำหนดวันมีผลบังคับใช้อย่างเป็นทางการ
ขอขอบคุณรูปภาพจาก Thai Classic
ติดตาม ข่าวเด่น ข่าววันนี้ ที่ ข่าวการค้นหาที่มาแรงบ้านกีฬา
