ฝนดาวตกเจมินิดส์คืออะไร ทำไมถึงได้ฉายา “ราชาแห่งฝนดาวตก”
ถ้าจะมีปรากฏการณ์ท้องฟ้ายามค่ำคืนที่ “ดูแล้วรู้สึกเหมือนท้องฟ้าเปิดแมตช์ใหญ่” ฝนดาวตกเจมินิดส์ (Geminids) คือหนึ่งในตัวท็อปของทุกปี เพราะขึ้นชื่อว่าเป็นฝนดาวตกที่ “สว่าง ดูง่าย และไว้ใจได้” มากที่สุดชุดหนึ่ง โดยช่วงพีกภายใต้ท้องฟ้ามืดสนิทสามารถเห็นได้ราว 120 ดวงต่อชั่วโมง (บางแหล่งคาดการณ์สูงกว่านั้นในเชิงทฤษฎี)
ความพิเศษอีกข้อคือ เจมินิดส์ไม่ได้เกิดจาก “ดาวหาง” แบบฝนดาวตกส่วนใหญ่ แต่เกิดจากเศษวัสดุของวัตถุต้นกำเนิดที่ชื่อ 3200 Phaethon ซึ่งถูกจัดเป็นวัตถุคล้ายดาวเคราะห์น้อย/หินอวกาศมากกว่า
ช่วงเวลาชมฝนดาวตกเจมินิดส์ 2025 ในไทย ดูคืนไหนดีที่สุด
ปี 2025 ฝนดาวตกเจมินิดส์ “ออกอากาศ” ยาวตั้งแต่ 4–20 ธันวาคม และคืนพีกอยู่แถวกลางเดือนธันวาคม สำหรับประเทศไทย NARIT แนะนำคืนวันที่ 14 ต่อเนื่องรุ่งเช้า 15 ธันวาคม 2568 โดยช่วงที่เริ่มเห็นได้ชัดและเหมาะกับการเฝ้าดูคือประมาณ 20:00–02:30 น. (หลังจากนั้นเริ่มมีแสงจันทร์รบกวนมากขึ้น)ส่วน “คืนวันที่ 13–14” ก็มีลุ้นชมได้เช่นกัน แต่เงื่อนไขแสงจันทร์/ท้องฟ้าอาจรบกวนมากกว่าในบางช่วงเวลา
เจมินิดส์พุ่งเร็วแค่ไหน ทำไมบางดวงมีสี
ดาวตกเจมินิดส์มีความเร็วเฉลี่ยราว 35 กิโลเมตรต่อวินาที (ประมาณ 126,000 กิโลเมตรต่อชั่วโมง) จัดเป็น “ความเร็วระดับกลางค่อนข้างเร็ว” ทำให้เห็นเป็นเส้นสว่างพุ่งวาบชัดเจน
หลายคนชอบเจมินิดส์เพราะ “สี” ของดาวตกมักออกโทนเหลืองหรือมีสีสันได้จากองค์ประกอบของวัสดุและการเรืองแสงตอนเสียดสีกับบรรยากาศ
วิธีดูฝนดาวตกเจมินิดส์ให้เห็นเยอะขึ้น แบบตาเปล่า (ไม่ต้องมีกล้อง)
บ้านกีฬาแจกเช็กลิสต์แบบทำตามได้จริง ไม่ต้องสายดาราศาสตร์ก็สนุก
- หนีแสงเมืองให้ไกลที่สุด
จุดสำคัญสุดคือ “ความมืด” เมืองสว่างเมื่อไหร่ ดาวตกหายไปครึ่งแมตช์ทันที เลือกพื้นที่โล่ง มืด และมองฟ้าได้กว้าง เช่น อ่างเก็บน้ำ เนินเขา ทุ่งโล่ง - ให้ตาปรับความมืด 15–30 นาที
ช่วงแรกอย่าเพิ่งรีบสรุปว่า “ไม่เห็นเลย” เพราะดวงตาต้องปรับตัวก่อน และพยายามเลี่ยงจอโทรศัพท์สว่าง ๆ - ไม่ต้องจ้องตรงกลุ่มดาวคนคู่ก็ได้
ชื่อ “เจมินิดส์” มาจากตำแหน่งจุดกระจาย (radiant) ใกล้ กลุ่มดาวคนคู่ Gemini แต่ดาวตกจะพุ่งให้เห็นได้ทั่วท้องฟ้า เทคนิคคือเอนหลัง/นอนดูแล้ว “กวาดตามองกว้าง ๆ” - ช่วงไหนโอกาสพีก?
โดยภาพรวมหลายแหล่งชี้ว่าช่วงดึกถึงหลังเที่ยงคืนไปจนก่อนเช้ามืดมักเป็นเวลาที่ดี เพราะจุดกระจายขึ้นสูงและท้องฟ้ามืดกว่า - ตัวช่วยที่ควรมี
เสื่อ/เก้าอี้เอน, เสื้อกันลม (กลางคืนธันวาอากาศเย็น), น้ำดื่ม, และถ้าจะถ่ายรูปให้พกขาตั้งกล้อง
อยากถ่ายรูปฝนดาวตก ต้องทำยังไงให้ติด
ฝนดาวตกคือเกมของ “ความอดทน + มุมกว้าง”
หลักง่าย ๆ คือใช้เลนส์มุมกว้าง/มือถือโหมดถ่ายดาว วางบนขาตั้ง เล็งท้องฟ้ากว้าง ๆ แล้วปล่อยถ่ายต่อเนื่อง เพราะดาวตกมาเป็นวูบ ไม่รอใคร และอย่าลืมปิดแฟลชกับลดแสงหน้าจอเพื่อไม่ให้รบกวนการมองเห็น
เกร็ดรู้ไว้เล่าให้เพื่อนว้าว: ดาวตก vs สะเก็ดดาว vs อุกกาบาต
คำเรียกต่างกันตาม “สถานะ” ของวัตถุ
สะเก็ดดาว (meteoroid) คือเศษหิน/ฝุ่นในอวกาศ
พอพุ่งเข้าบรรยากาศแล้วเกิดเส้นแสง เรียก ดาวตก (meteor)
ถ้าบางส่วนรอดตกถึงพื้นโลก เรียก อุกกาบาต (meteorite)
สรุปสั้น ๆ: เราที่เฝ้ามองอยู่ด้านล่าง ปลอดภัยมาก โอกาสโดนโดยตรงแทบเป็นศูนย์ในชีวิตจริงสำหรับการชมทั่วไป (และเหตุการณ์ที่เป็นข่าวทั่วโลกมักเกี่ยวกับลูกไฟใหญ่/คลื่นกระแทก ไม่ใช่การดูฝนดาวตกตามปกติ)
สรุปคืนทองของคนรักท้องฟ้า: เตรียมตา เตรียมเสื่อ แล้วไปนับให้สุด
ปี 2025 นี้ “เจมินิดส์” คือโชว์ที่ดูง่ายด้วยตาเปล่าและมีลุ้นเห็นถี่ ถ้าท้องฟ้าเปิดและหนีแสงเมืองได้สำเร็จ คืน 14–15 ธ.ค. ตามคำแนะนำของ NARIT คือหน้าต่างเวลาที่บ้านกีฬาอยากให้ล็อกไว้เลย เช็กสภาพอากาศในพื้นที่ของตัวเองก่อนออกเดินทางด้วย (กทม.ช่วง 14–15 ธ.ค. มีโอกาสเจอเมฆ/ฝนบางช่วงตามพยากรณ์)
ติดตาม ข่าวเด่น ข่าววันนี้ ที่ ข่าวการค้นหาที่มาแรงบ้านกีฬา
