วันลอยกระทง 2568 (Loy Krathong Festival 2025) — ปีนี้ตรงกับวันพุธที่ 5 พฤศจิกายน 2568 คืนวันเพ็ญเดือน 12 ที่พระจันทร์เต็มดวงส่องแสงงดงามทั่วท้องฟ้า และแม่น้ำทั่วไทยก็เต็มไปด้วย “กระทง” ที่ผู้คนร่วมใจกันนำมาลอย เพื่อขอขมาพระแม่คงคา ขอบคุณที่มอบสายน้ำหล่อเลี้ยงชีวิต และปลดปล่อยความทุกข์โศกให้ลอยหายไปตามสายน้ำ
🌕 ประวัติวันลอยกระทง และตำนานที่อยู่คู่สายน้ำไทย
ประเพณีลอยกระทง มีมาตั้งแต่โบราณกาล แต่ไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัดว่ามีมาตั้งแต่เมื่อไร สันนิษฐานว่ามีรากฐานจากคติความเชื่อของชนชาวเกษตรกรรมที่เคารพธรรมชาติ โดยเฉพาะ “น้ำ” ซึ่งเป็นหัวใจของการเพาะปลูก จึงเกิดการจัดพิธีขอบคุณ “พระแม่คงคา” และสะเดาะเคราะห์ลอยสิ่งไม่ดีออกไปจากชีวิต
ในคัมภีร์พุทธศาสนาเชื่อว่า การลอยกระทงเป็นการ บูชาพระเกศแก้วจุฬามณีบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ และบูชารอยพระพุทธบาทริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชราในประเทศอินเดีย ซึ่งพระพุทธเจ้าเคยประทับไว้ให้พญานาคได้สักการะ
ส่วนอีกคติหนึ่งกล่าวว่า “นางนพมาศ” พระสนมเอกในสมัยพระร่วง กรุงสุโขทัย เป็นผู้ประดิษฐ์กระทงรูปดอกบัวกมุทขึ้น เพื่อถวายบูชารอยพระพุทธบาท พระร่วงเจ้าทรงพอพระทัย จึงมีพระราชดำรัสให้สืบทอดประเพณีนี้ต่อไปทุกปีในคืนวันเพ็ญเดือนสิบสอง
💧 ความเชื่อและความหมายของการลอยกระทง
การลอยกระทงไม่ใช่เพียงการ “ปล่อยสิ่งของ” ลงน้ำ แต่เป็นพิธีที่เปี่ยมด้วยความหมายลึกซึ้งของคนไทย
- เพื่อบูชาพระแม่คงคา – ขอขมาที่ได้ใช้น้ำและทิ้งสิ่งปฏิกูลลงไป
- เพื่อบูชาพระอุปคุตเถระ – พระอรหันต์ผู้มีฤทธิ์ปราบมารในท้องทะเล
- เพื่อสะเดาะเคราะห์และลอยทุกข์โศก – เชื่อว่าการปล่อยกระทงจะช่วยพัดพาสิ่งชั่วร้ายให้ลอยหายไป
- เพื่อขอพรความรักและความรุ่งเรือง – โดยเฉพาะสาวๆ มักอธิษฐานให้พบรักแท้หรือครอบครัวมั่นคง
นอกจากนี้ การลอยกระทงยังถือเป็นสัญลักษณ์ของ การคืนดีกันและการให้อภัย เพราะเป็นการเริ่มต้นใหม่อย่างบริสุทธิ์ภายใต้แสงจันทร์อันงดงาม
🌸 ทำไมกระทงจึงนิยมทำเป็น “รูปดอกบัว”
ตำนานเล่าว่า “นางนพมาศ” เป็นผู้คิดประดิษฐ์กระทงรูปดอกบัว เพราะดอกบัวถือเป็นสัญลักษณ์แห่งความบริสุทธิ์และการบูชาพระพุทธเจ้า อีกทั้งยังเชื่อว่าดอกบัวจะช่วยนำพาความสงบ ความเจริญ และปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายออกจากชีวิต
🕯️ ลอยกระทงกับศาสนาและวัฒนธรรมร่วมในเอเชีย
แม้ลอยกระทงจะเป็นเอกลักษณ์ของไทย แต่ประเทศเพื่อนบ้านอย่าง ลาว พม่า เขมร และอินเดีย ต่างก็มีประเพณีที่คล้ายคลึง เช่น การบูชาน้ำ การจุดประทีปถวายเทพเจ้า หรือการปล่อยโคมไฟขึ้นสู่ฟ้า ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่ามนุษย์ทุกเชื้อชาติ ต่างมี “จิตแห่งการขอบคุณธรรมชาติ” ร่วมกัน
🌕 เทศกาลลอยกระทง 2568 จัดที่ไหนบ้าง
ปีนี้ทั่วไทยจัดงานลอยกระทงอย่างยิ่งใหญ่ทั้งในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด เช่น
- กรุงเทพฯ: ไอคอนสยาม, ป้อมพระสุเมรุ, วัดธาตุทอง, วัดระฆังฯ
- ภาคเหนือ: สุโขทัย “เผาเทียนเล่นไฟ”, เชียงใหม่ “ยี่เป็ง”, พะเยา “ลอยกระทงกว๊านพะเยา”
- ภาคอีสาน: ร้อยเอ็ด “สมมาน้ำคืนเพ็ง เส็งประทีป”, นครราชสีมา “แสงเทียนแห่งโคราช”
- ภาคใต้: สุราษฎร์ธานี “เรืองรองคลองร้อยสาย”, พัทลุง “เกาะลอยลำปำ”
และยังมีการจัดงาน ลอยกระทงออนไลน์ 2568 ผ่านเว็บไซต์ต่างๆเพื่อร่วมสืบสานประเพณีในยุคดิจิทัล
🌕 ลอยกระทงกับ Soft Power ไทย
เทศกาลลอยกระทงถือเป็น Soft Power ระดับโลกของไทย เพราะความงดงามของแสงเทียนกลางน้ำ การแต่งกายด้วยชุดไทย และการแสดงศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน ล้วนดึงดูดนักท่องเที่ยวจากทั่วโลกให้มาเยือนไทยในช่วงเดือนพฤศจิกายนของทุกปี
การส่งเสริมลอยกระทงเชิงอนุรักษ์ เช่น “กระทงจากวัสดุธรรมชาติ” และ “กระทงจากขนมปังเลี้ยงปลา” ยังสะท้อนให้เห็นความตระหนักต่อสิ่งแวดล้อม และสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นให้คงอยู่
🌝 เคล็ดลับการลอยกระทงอย่างปลอดภัยและเป็นมิตรต่อธรรมชาติ
- ใช้วัสดุจากธรรมชาติ เช่น ใบตอง ดอกไม้สด หรือต้นกล้วย
- หลีกเลี่ยงการใช้โฟมหรือพลาสติก
- หากลอยในแม่น้ำใหญ่ ควรใช้เชือกผูกไว้กับฝั่งเพื่อไม่ให้ลอยไปไกล
- ปิดเทียนให้ดับก่อนทิ้งเพื่อป้องกันไฟไหม้
- อธิษฐานอย่างตั้งใจ แล้ววางกระทงด้วยจิตสงบ
🕊️ ความหมายลึกซึ้งของคืนวันเพ็ญเดือนสิบสอง
คืนที่พระจันทร์เต็มดวงไม่เพียงเป็นคืนแห่งความสว่าง แต่ยังเป็นคืนแห่ง “การปล่อยวาง” ผู้คนต่างพากันลอยความเศร้า ความเสียใจ และสิ่งที่ไม่ต้องการให้หลุดลอยไปตามกระแสน้ำ เหมือนเป็นการเริ่มต้นใหม่ในจิตใจ เป็นพิธีที่สะท้อนถึง “ความอ่อนโยนของวัฒนธรรมไทย” ได้อย่างงดงามที่สุด
💖 สรุป
วันลอยกระทง 2568 ไม่ได้เป็นเพียงเทศกาลแห่งการลอยกระทงเท่านั้น แต่ยังเป็นการลอยใจ ปล่อยวางอดีต เพื่อเริ่มต้นใหม่อย่างสงบงามภายใต้แสงจันทร์ที่ส่องประกายทั่วผืนน้ำ ประเพณีนี้คือมรดกแห่งจิตวิญญาณไทยที่ควรสืบสานต่อไปตราบนานเท่านาน
ติดตาม ข่าวเด่น ข่าววันนี้ และข่าววัฒนธรรมดี ๆ เพิ่มเติมได้ที่ ข่าวการค้นหาที่มาแรงบ้านกีฬา เสียงของผู้หญิงที่รักประเพณีไทยและอยากเห็นคุณค่าความงามของความเป็นไทยคงอยู่ตลอดไป
