วันพ่อแห่งชาติคือวันอะไร ทำไมตรงกับวันที่ 5 ธันวาคมของทุกปี
เมื่อพูดถึง วันพ่อแห่งชาติ คนไทยแทบทุกคนจะนึกถึงวันที่ 5 ธันวาคม ทันที เพราะไม่ใช่แค่ “วันของพ่อ” ในครอบครัวเท่านั้น แต่ยังเป็นวันสำคัญของชาติที่ซ้อนอยู่หลายชั้นในวันเดียวกัน ทั้ง
- วันเฉลิมพระชนมพรรษาในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
- วันพ่อแห่งชาติ
- วันชาติของไทยในยุคปัจจุบัน
กิจกรรมวันพ่อแห่งชาติที่จัดขึ้นอย่างเป็นทางการทั่วประเทศ เริ่มต้นมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2523 โดยริเริ่มจากแนวคิดของ คุณหญิงเนื้อทิพย์ เสมรสุต นายกสมาคมผู้อาสาสมัครและช่วยการศึกษาในขณะนั้น ที่ต้องการให้สังคมไทย “ยกย่องบทบาทของพ่อ” อย่างเป็นรูปธรรม ไม่ใช่แค่ความรู้สึกเงียบ ๆ ในบ้านแต่ละหลัง
ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา วันที่ 5 ธันวาคม จึงกลายเป็นทั้งวันเฉลิมพระเกียรติในหลวงรัชกาลที่ 9 และวันซึ่งลูกทั้งประเทศพร้อมใจกันเทิดทูนพระคุณของพ่อในทุกครอบครัว
ประวัติวันพ่อแห่งชาติ จากแนวคิดเล็ก ๆ สู่วันสำคัญระดับชาติ
วันพ่อแห่งชาติ จัดขึ้นครั้งแรกเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2523 โดยมีหลักการสำคัญว่า “พ่อ” คือบุคคลผู้มีพระคุณ เป็นผู้นำครอบครัว ผู้เสียสละแรงกายใจเพื่อให้ลูกและคนในบ้านมีชีวิตที่ดีขึ้น
คุณหญิงเนื้อทิพย์ เห็นว่าบทบาทของพ่อในสังคมไทยควรได้รับการยกย่องอย่างชัดเจน จึงเสนอให้วันที่ 5 ธันวาคม ซึ่งเป็นวันเฉลิมพระชนมพรรษาในหลวงรัชกาลที่ 9 ใช้เป็น วันพ่อแห่งชาติ เพื่อให้คนไทยทั้งประเทศได้ร่วมกันเทิดทูนทั้ง “พ่อของแผ่นดิน” และ “พ่อของลูก ๆ ในทุกครอบครัว” ไปพร้อมกัน
เพราะตลอดระยะเวลาที่ทรงครองราชย์ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงทุ่มเทพระวรกายในการทรงงานช่วยเหลือประชาชน ลงพื้นที่ทุกภูมิภาค ฝ่าฝน ฝ่าภูเขา ลุยทุ่งนา ลุยโคลน เพื่อนำความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นกลับมาสู่ประชาชนอย่างแท้จริง ภาพ “ในหลวงบนแผนที่” หรือ “ในหลวงในรองเท้าบูท” จึงฝังอยู่ในหัวใจคนไทยว่า พระองค์คือ “พ่อผู้ไม่เคยหยุดทำงาน”
ความสำคัญของวันพ่อแห่งชาติ มากกว่าพวงมาลัยคือหัวใจของคำว่า ‘กตัญญู’
ถ้ามองลึกลงไป วันพ่อแห่งชาติไม่ได้มีไว้แค่ให้ลูกมอบพวงมาลัยหรือซื้อของขวัญให้พ่อ แต่เป็นวันที่สังคมทั้งสังคมหยุดคิดพร้อมกันว่า “เราเคยขอบคุณพ่อจริง ๆ บ้างหรือยัง”
ความสำคัญของวันพ่อ สามารถสรุปได้หลายมุม เช่น
- พ่อคือผู้มีพระคุณที่มีบทบาทสำคัญทั้งในครอบครัวและสังคม เป็นเสาหลักที่คอยทำงานหนักเพื่อให้บ้านยืนอยู่ได้
- ลูกมีโอกาสแสดงความกตัญญู ไม่ใช่แค่ด้วยคำว่า “รักพ่อ” แต่ด้วยการใส่ใจสุขภาพ ความรู้สึก และคุณภาพชีวิตของพ่อในทุกวัน
- สังคมยกย่องบทบาทของผู้เป็นพ่อ ให้คนรุ่นพ่อ–รุ่นลูกได้ตระหนักว่าการเลี้ยงลูกไม่ใช่แค่หน้าที่ แต่เป็นเกียรติและความรับผิดชอบที่ยิ่งใหญ่
- เป็นวันแห่งการน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของในหลวงรัชกาลที่ 9 ในฐานะ “พ่อของแผ่นดิน” ที่ทรงรักและห่วงใยประชาชนทุกช่วงวัยไม่ต่างจากลูกของพระองค์เอง
ในมุมของครอบครัวยุคใหม่ วันพ่อยังเป็นโอกาสให้สมาชิกทุกคน “รีเซ็ตความสัมพันธ์” กลับมานั่งคุยกันจริง ๆ หยุดจากความวุ่นวายของชีวิตประจำวัน แล้วถามพ่อแบบจริงจังว่า “สบายดีไหม เหนื่อยไหม อยากให้ลูกช่วยอะไรบ้าง”
วัตถุประสงค์หลักของการจัดงานวันพ่อแห่งชาติ
การจัดงานวันพ่อแห่งชาติไม่ใช่แค่พิธีการ แต่มีเป้าหมายที่ชัดเจน ได้แก่
- เพื่อเทิดทูนพระเกียรติคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ในฐานะพระราชบิดาของแผ่นดินไทย
- เพื่อเทิดทูนพระคุณของพ่อในครอบครัว ยกย่องบทบาทพ่อทั้งในมิติครอบครัว ชุมชน และสังคม
- เพื่อเปิดโอกาสให้ลูกได้แสดงความกตัญญูกตเวทีต่อพ่ออย่างเปิดเผย ทั้งผ่านคำพูด การกราบ การมอบของขวัญ หรือการปรับตัวให้เป็น “ลูกที่พ่อภูมิใจ”
- เพื่อให้ผู้เป็นพ่อได้ตระหนักถึงหน้าที่ของตนเอง ว่าบทบาทของพ่อไม่ได้จบแค่การหาเงิน แต่รวมถึงการเป็นแบบอย่างที่ดี การให้เวลา และการรับฟังลูกด้วย
วันพ่อจึงเป็นวันที่ทั้ง “พ่อ” และ “ลูก” หันหน้ามาเจอกันกลางทาง แสดงความรักต่อกันคนละก้าว คนละด้าน
ดอกพุทธรักษา ดอกไม้ประจำวันพ่อแห่งชาติ
สัญลักษณ์สำคัญอีกอย่างของวันพ่อคือ ดอกพุทธรักษา ที่ถือเป็นดอกไม้ประจำวันพ่อแห่งชาติ มีความหมายมงคลและผูกโยงกับสถาบันพระมหากษัตริย์อย่างสวยงาม
- ดอกพุทธรักษาสีเหลือง สื่อถึงสีวันจันทร์ ซึ่งเป็นวันพระราชสมภพของในหลวงรัชกาลที่ 9
- คำว่า “พุทธรักษา” แปลตามความเชื่อได้ว่า การปกปักรักษาของพระพุทธเจ้า เชื่อกันว่าเป็นไม้ที่ช่วยคุ้มครองให้อยู่เย็นเป็นสุข ห่างไกลจากภัยอันตรายและเรื่องเดือดเนื้อร้อนใจ
- ดอกพุทธรักษาจึงถูกใช้แทนการส่งมอบความเคารพบูชาและคำอวยพรจากลูกสู่พ่อ ให้พ่อได้รับการคุ้มครอง ปลอดภัย และมีความสงบในใจ
ในเชิงพฤกษศาสตร์ ดอกพุทธรักษา หรือที่รู้จักในชื่ออื่นอย่าง “พุทธศร” หรือ “บัวละวงศ์” อยู่ในวงศ์ CANNACEAE เป็นไม้ล้มลุก ลำต้นอวบน้ำ สูงประมาณ 1–2 เมตร (ในข้อมูลบางแหล่งอาจระบุว่าพบสูงได้มากกว่านั้นในสภาพแวดล้อมเหมาะสม) มีเหง้าอยู่ใต้ดิน แตกหน่อเก่ง ใบเรียวยาวสีเขียวสด
ดอกออกเป็นช่อ ๆ ช่อละ 8–10 ดอก สีสันหลากหลายทั้ง
- สีเหลือง
- สีแดง
- สีแสด
- สีชมพู
- สีขาว
แต่ในบริบทของวันพ่อ มักนิยมใช้ “ดอกพุทธรักษาสีเหลือง” เป็นหลัก เพราะสื่อถึงในหลวงรัชกาลที่ 9 อย่างชัดเจน
ความพิเศษอีกอย่างคือ พุทธรักษาเป็นไม้ที่ “ปลูกง่าย โตง่าย ออกดอกได้ตลอดทั้งปี” ทำให้หลายบ้านนิยมปลูกทั้งเพื่อความสวยงามและความเป็นสิริมงค
กิจกรรมยอดฮิตในวันพ่อแห่งชาติ ทั้งระดับชาติและระดับครอบครัว
ทุกวันที่ 5 ธันวาคม เราจะเห็นบรรยากาศของกิจกรรมมากมาย ตั้งแต่ในครอบครัวเล็ก ๆ ไปจนถึงงานพิธีระดับชาติ เช่น
- การประดับธงชาติไทยและไฟประดับสีเหลืองตามอาคารบ้านเรือน หน่วยงานราชการ และสถานที่สำคัญต่าง ๆ
- พิธีทำบุญตักบาตร ทำสังฆทาน ถวายเป็นพระราชกุศลแด่ในหลวงรัชกาลที่ 9 พร้อมอุทิศบุญให้พ่อของตน
- พิธีเจริญพระพุทธมนต์ จุดเทียนชัยถวายพระพรชัยมงคล
- กิจกรรมกราบเท้าพ่อในโรงเรียนหรือในบ้าน ที่ลูกมอบพวงมาลัยดอกมะลิหรือดอกพุทธรักษา พร้อมพูดความในใจ
- กิจกรรมบำเพ็ญสาธารณประโยชน์ เช่น เก็บขยะ ปลูกต้นไม้ ทำความสะอาดวัด คูคลอง หรือสถานที่สาธารณะ เพื่อถวายเป็นพระราชกุศล
สำหรับครอบครัวทั่วไป วันพ่อมักเป็นวันที่รวมตัวกันพร้อมหน้า อาจออกไปกินข้าวนอกบ้าน ทำอาหารมื้อพิเศษให้พ่อ หรือแค่ได้นั่งดูทีวี พูดคุยกันแบบจริงใจ ก็ถือเป็นของขวัญล้ำค่าแล้ว
รัฐบาลเตรียมจัดงาน 5 ธ.ค. 2568 น้อมรำลึก “ในหลวง ร.9” และเทิดทูนบทบาทของพ่อ
ในปี 2568 รัฐบาลได้เตรียมจัดกิจกรรมเนื่องในวันคล้ายวันพระบรมราชสมภพ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ซึ่งตรงกับวันชาติ และวันพ่อแห่งชาติ วันที่ 5 ธันวาคม 2568 โดยมีโครงหลัก ๆ ดังนี้
1. พิธีทางศาสนา
- พิธีเจริญพระพุทธมนต์และทำบุญตักบาตรถวายพระราชกุศล เวลาเช้าประมาณ 07.00 น.
- ส่วนกลางจัดพิธี ณ ท้องสนามหลวง มีนายกรัฐมนตรีและภริยาเป็นประธาน พระสงฆ์ 189 รูปร่วมพิธี
- ส่วนภูมิภาค ทุกจังหวัดจัดพิธี ณ ศาลากลางจังหวัด
- ต่างประเทศ สถานเอกอัครราชทูตและสถานกงสุล หน่วยงานภาครัฐและเอกชนในต่างแดน ร่วมจัดพิธีคู่ขนาน
2. พิธีวางพุ่มดอกไม้ถวายราชสักการะ
- ทุกจังหวัดจัดพิธีวางพุ่มดอกไม้ถวายราชสักการะ ณ ศาลากลางจังหวัด
- สถานเอกอัครราชทูตและสถานกงสุลไทยทั่วโลกจัดพิธีในลักษณะเดียวกัน
3. กิจกรรมจิตอาสาและสาธารณประโยชน์
- ส่วนราชการ หน่วยงานรัฐ และภาคเอกชน จัดกิจกรรมจิตอาสา บำเพ็ญสาธารณประโยชน์–สาธารณกุศลเฉลิมพระเกียรติ ตลอดเดือนธันวาคม 2568
ทั้งหมดนี้สะท้อนว่า วันพ่อแห่งชาติไม่ได้มีแค่มิติครอบครัว แต่คือวันสำคัญที่ทั้งประเทศเคลื่อนไหวร่วมกัน
เชิญชวนร่วมเจริญอริยมรรค–ทำสมาธิถวายในหลวง ร.9 ผ่านแอปฯ
สำนักพระราชวังยังได้เชิญชวนประชาชนร่วมเจริญอริยมรรค “สัมมาทิฏฐิ” ระลึกถึงพระรัตนตรัย และปฏิบัติธรรมถวายเป็นพระราชกุศลเนื่องในวันคล้ายวันพระบรมราชสมภพในหลวงรัชกาลที่ 9 พร้อมน้อมรำลึกถึง
- สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
- สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา ฯ ในโอกาสวันคล้ายวันประสูติ 7 ธันวาคม
ผ่านแอปพลิเคชัน “สมาธิเสบียงบุญ” ที่เปิดให้ประชาชนบันทึกเวลาการทำสมาธิเจริญจิตตภาวนาระหว่างวันที่ 1–10 ธันวาคม 2568 และสามารถดาวน์โหลดได้ทั้งใน PLAY STORE และ APP STORE
ถือเป็นอีกหนึ่งช่องทางให้คนไทยยุคดิจิทัลได้ใช้เทคโนโลยีสร้างบุญ สร้างสมาธิ และถวายเป็นพระราชกุศลร่วมกันไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนในโลก
ไอเดียบอกรักพ่อให้ไม่ธรรมดา ทำได้ทุกปีไม่มีวันเชย
นอกจากพิธีและกิจกรรมทางการแล้ว บ้านกีฬาอยากชวนดูไอเดียเล็ก ๆ ที่ทำให้วันพ่อมีความหมายมากกว่าปีไหน ๆ
- เขียนจดหมายถึงพ่อแบบจริงใจ เล่าให้ฟังว่าพ่อทำอะไรเพื่อเราบ้างในมุมที่เราเพิ่งมองเห็น
- ชวนพ่อนั่งคุยย้อนหลังชีวิตเหมือนสัมภาษณ์ฮีโร่สักคน ถามความฝันในวัยเด็ก ความเหนื่อยตอนเลี้ยงลูก แล้วเก็บเป็นคลิปหรือบันทึกไว้ให้หลานดูต่อ
- พาพ่อไปตรวจสุขภาพประจำปี แทนการซื้อของขวัญราคาแพง สุขภาพดีคือของขวัญที่ทั้งพ่อทั้งลูกได้ใช้ร่วมกัน
- หากพ่ออยู่ไกล ลองใช้วิดีโอคอลให้หลาน–ลูกได้กราบขอพรพร้อมกัน เป็นภาพที่ต่อให้เวลาผ่านไปกี่ปี ทุกคนก็จำได้
สิ่งสำคัญไม่ใช่ความหรูหราของของขวัญ แต่คือ “เวลาและความตั้งใจ” ในการอยู่กับพ่ออย่างเต็มที่ในวันนี้
สรุป วันพ่อแห่งชาติ 5 ธันวาคม คือวันของหัวใจทั้งครอบครัวและทั้งประเทศ
เมื่อมองภาพรวมทั้งหมด วันพ่อแห่งชาติ ไม่ได้เป็นแค่วันในปฏิทิน แต่คือวันที่สังคมทั้งสังคมหันมามองบทบาทของ “พ่อ” อย่างพร้อมเพรียง
- เราระลึกถึงในหลวงรัชกาลที่ 9 ในฐานะพ่อของแผ่นดิน ผู้ทรงทุ่มเทเพื่อประชาชน
- เรานึกถึงพ่อของเราเอง ว่าตลอดชีวิตท่านยอมเหนื่อยเพื่อเราแค่ไหน
- เราใช้วันพ่อเป็นจุดเริ่มต้นในการปรับความเข้าใจ ดูแลสุขภาพ และบอกรักกันให้มากขึ้น
ไม่ว่าพ่อจะยังอยู่กับเรา หรือจากไปแล้ว ความรัก ความกตัญญู และการดำเนินชีวิตให้ดีตามคำสอนของพ่อ คือของขวัญที่เราส่งกลับไปหาท่านได้ทุกปี โดยไม่ต้องรอแค่วันที่ 5 ธันวาคมเพียงวันเดียว
อย่าลืมติดตาม ข่าวเด่น ข่าววันนี้ ที่ ข่าวการค้นหาที่มาแรงบ้านกีฬา
